Je bent er. Het is iets waar je niet omheen kunt. Toch vermoed ik dat er een grote kans is dat je hier niet helemaal van doordrongen bent. En dat er in jou delen zijn die hier misschien wel helemaal niet willen zijn. Die liever dit moment uit de weg gaan. Uit angst voor … ja dat is de clue hè? In dit artikel over bestaansrecht beschrijf ik eerst twee heel verschillende situaties, om later terug te komen op de relatie tussen beide.

Geschonden bestaansrecht

De eerste situatie is het conflict in Israël en Gaza, waarin zo duidelijk naar voren komt hoe ieder mens verlangt naar een recht op bestaan en bestaansveiligheid. En hoe er, wanneer we dat niet ervaren en wanneer dat wordt geschonden, trauma en traumareacties kunnen ontstaan die zich vervolgens eindeloos herhalen. Van generatie op generatie overdragend. Zelfs over duizenden jaren heen in een dynamiek van de dramadriehoek, ofwel de geweldspiraal. Het is bekend dat deze spiraal van drama en geweld niet op te lossen valt met de rollen binnen het spel zelf; de redder, het slachtoffer en de aanklager/ dader.

Alleen door verantwoordelijkheid te nemen voor wat er wordt ervaren en door voorbij deze rollen te gaan kan de onlosmakelijke eenheid en verbondenheid oplichten en is heling mogelijk. Een prachtig voorbeeld daarvan vind ik deze opname van Buitenhof, waarbij Rabbijn Awraham Soetendorp en imam Shamier Madhar samen met elkaar in gesprek gaan over het verdriet en de pijn die er leeft in hun achterban.

Sterfelijkheid

De andere situatie is deze: In een verdiepingsgroep die ik begeleid liet onlangs het thema sterfelijkheid zich in verschillende gedaanten zien, ook verbonden met bestaansrecht. Want sterfelijkheid gaat ook over leven. Durven we voluit te leven? Durven we te bestaan? Of houden we subtiel in, uit angst voor pijn en vanwege onze sterfelijkheid als mens?

Er bleek een link tussen het ons subtiel of minder subtiel inhouden in een poging te overleven als mens, en ons gevoel van bestaansrecht, bestaanszin en bestaansreden. We hebben immers een plek op aarde, want we zijn er. Door trauma en levensomstandigheden kan het echter gebeuren dat we onze plek niet helemaal bewust innemen. En dat we ons subtiel of minder subtiel uit het leven onttrekken. Bijvoorbeeld door met onze aandacht in ons hoofd te gaan leven. Of door onze aandacht zelfs helemaal uit ons lichaam te onttrekken in een poging om niet te voelen wat er daar voelbaar is. En al kunnen we op deze manier overleven, het heeft gevolgen voor ons gevoel van bestaanszin en bestaansreden.

We ontdekten dat er een uitnodiging in ligt. Namelijk om wanneer we ons als baby en kinderen onwelkom, onveilig, niet geliefd en niet gezien voelden, we dit alsnog een bedding kunnen geven. Vanuit ons tijdloze en onsterfelijke zelf en vanuit ons hart.

Wat hebben beide voorbeelden met elkaar te maken?

Dat is natuurlijk; voel ik me welkom, veilig en geliefd op aarde? Mag ik er zijn zoals ik ben? Is dat veilig? Is er een veilige plek voor me? Wat zo prachtig bezongen wordt in het lied ‘Somewhere’ uit The West Side Story. Maar ook, own ik mijn pijn en wat ik ervaar of projecteer ik de oplossing daarvan op een ander?

Want we zijn er nu, dat is een feit. Dit echter ook bewust te zijn en belichamen is waartoe ons bestaansrecht ons uitnodigt. Waartoe leven op aarde ons uitnodigt. Juist ook wanneer het tegendeel het geval lijkt. We zijn er!

Natuurlijk hebben we een veilige fysiek plek nodig om te leven. Iedereen! Mens, dier, plant, aarde, water, lucht … Zolang we echter oorzaak en gevolg omdraaien en dat buiten onszelf zoeken, zoals we dat collectief nog doen vanuit de dramadriehoek, dan blijven patronen, thema’s en issues zich in een eindeloze loop herhalen. Het is de slavernij van conditioneringen en dualistrijd, zoals Jan van Delden dat zo mooi zegt. En de aarde is de leerschool waar we ons hieruit kunnen leren bevrijden.

Het kan

Als slaaf van conditioneringen zijn we vergeten dat alles het Ene is, dat er alleen maar het Ene is. Dat we er zijn en bestaan! En de loop herhaalt zich tot iemand verantwoordelijkheid neemt voor wat hij of zij ervaart. En stopt met het voortduwen van het rad van trauma door contact te maken met de pijn, en met de overtuigingen die daarmee verbonden zijn.

Dat dit mogelijk is laten grote voorbeelden uit de wereldgeschiedenis ons zien zoals Jezus, Etty Hillesum, Viktor Frankl, Edith Eva Eger, Nelson Mandela, Gabor Maté … Maar ook minder bekende mensen zijn met hun leven een getuigenis dat het mogelijk is. Het kan! Ook wanneer het onmogelijk lijkt.

Het beloofde land, de vrede van het hart

Een verhaal uit de bijbel waar ik jaren geleden een artikel over schreef gaat over het verlangen naar een veilige plek om te bestaan en het vrijmaken van conditioneringen. Het is een verhaal over Mozes, die in opdracht van God de Israëlieten uit de slavernij in Egypte naar de vrijheid van het beloofde land leidt.

Wanneer we het beloofde land als een fysieke plek beschouwen, dan zullen we steeds over vrede en vrijheid heen kijken. Zelfs wanneer we in veiligheid zijn. Wat nu als het beloofde land echter verwijst naar ons ware zelf en de vrede van het hart? Waar heling plaatsvindt en van waaruit belichamen mogelijk is. Zo mooi bezongen in het lied ‘There’s a place’ van Beth en Cinde. It’s right here in your heart.

Embedding en embodiment

Eenmaal ‘de plek’ van innerlijke vrede en vrijheid gevonden, is er de uitdaging om dat te belichamen op aarde. Zelf voelde ik het afgelopen jaar regelmatig mijn innerlijke baby in mijn onderbuik. Wat was ze verkrampt en angstig. Ze zat daar al jaren, lange tijd wist ik me met haar gewoon geen raad. En dit jaar was het moment om haar te ontmoeten, om haar te ‘zien’, erkennen en voelen. En om haar een veilige bedding te geven. Ze voelde mijn aanwezigheid en aandacht en voelde zich daardoor in mij gedragen. Haar lichaampje kon langzaam ontspannen.

Soms voel ik hoe ze ergens van schrikt. Er vormt zich dan een bal in mijn buik. De angst voor sterfelijkheid en pijn dansen dan door mijn onsterfelijke zelf en mijn innerlijk systeem probeert de situatie dan te overleven. Is het veilig om er te zijn? Wat geloof ik daar nog over? En door contact met haar te hebben, door contact met mijzelf te hebben, kan ik voelen dat het veilig is. En dat de verhalen die ik geloofde niet waar zijn.

Juist onze sterfelijkheid kan ons bewustmaken van ons bestaan.

Dat we allemaal mogen realiseren, voelen en bewustzijn dat we er zijn.

Liefs,

Linda